Fotowoltaika zimą – czy trzeba odśnieżać panele fotowoltaiczne?

Fotowoltaika zimą – czy trzeba odśnieżać panele fotowoltaiczne?

Instalacja fotowoltaiczna pracująca latem produkuje dużą nadwyżkę prądu, który nie jest w całości zużyty na potrzeby bieżące. Możemy ją sprzedać do zakładu energetycznego, a następnie odebrać zimą, kiedy to produkcja energii elektrycznej spada. W związku z globalnymi zmianami klimatu, w Polsce zimy są coraz krótsze, łagodniejsze, a śniegu jest coraz mniej. Mimo że słońce o tej porze roku znajduje się niżej, a jego natężenie spada, to panele fotowoltaiczne wciąż produkują prąd.

Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy napada tak dużo śniegu, że produkcja energii elektrycznej spada do zera. Dlatego też pomimo świecącego słońca, inwerter fotowoltaiczny nie produkuje ani jednego wata energii. Jest to związane z tym, że fotony mają problem z przedostaniem się przez warstwę śniegu do powierzchni paneli. Wytworzona przez nie energia jest na tyle mała, że jest w stanie uruchomić tylko inwerter.

Wielu z właścicieli instalacji fotowoltaicznych zastanawia się, co zrobić, gdy pada śnieg? Czy istnieje potrzeba odśnieżania paneli fotowoltaicznych, aby produkowały prąd? Zazwyczaj ich kąt nachylenia na dachu wynosi od 30 do 45 stopni, dlatego też śnieg powinien sam osunąć się po gładkiej powierzchni panelu pod wpływem sił grawitacyjnych. Według różnych źródeł wynika, że pokrywa śnieżna ma niewielki wpływ na wytwarzanie prądu, dlatego odśnieżanie paneli jest zbędne.  

Odśnieżanie paneli fotowoltaicznych – niebezpieczeństwa

Z reguły instalacje fotowoltaiczne montuje się na dachach. Zimą ich powierzchnia jest śliska, dlatego nietrudno jest o wypadek – wystarczy źle stanąć i się poślizgnąć. Jeżeli nie posiadamy odpowiedniej wiedzy dotyczącej prawidłowego odśnieżania paneli fotowoltaicznych, możemy je uszkodzić i tym samym stracić gwarancje producenta.

Jak odśnieżyć panele fotowoltaiczne?

Czasami śnieg nie chce osunąć się sam z siebie, dlatego istnieje potrzeba odśnieżenia paneli fotowoltaicznych. Odśnieżanie powierzchni modułów fotowoltaicznych na dachach jest bardzo łatwe. W tym celu powinniśmy stosować miękkie materiały, które nie porysują powierzchni instalacji. Do odśnieżania fotowoltaiki najlepiej sprawdzą się zmiotki wyposażone w głowice z miękkim włosiem, gąbką, ewentualnie miękką gumą (w tym przypadku należy pamiętać, że guma twardnieje pod wpływem ujemnych temperatur). Ważne jest też, aby przy odśnieżaniu paneli fotowoltaicznych nie używać soli, detergentów czy innych środków chemicznych. Może się to przyczynić do powstania odbarwień lub szybszej korozji metalowych elementów modułu i konstrukcji.

W przypadku pojawienia się warstwy lodu – pod żadnym pozorem nie powinniśmy jej zdzierać! Grozi to porysowaniem paneli i utratą gwarancji. Najbezpieczniej jest odczekać do momentu, kiedy lód sam się roztopi pod wpływem temperatury. Jeżeli zdecydujemy się odśnieżać panele fotowoltaiczne, musimy zachować podstawowe zasady.

Po pierwsze, panele fotowoltaiczne odśnieżamy, gdy ustaną opady śniegu. Nie będziemy przecież wchodzić na dach kilka razy dziennie. Powinniśmy też zapobiegać gromadzeniu się śniegu w jednym miejscu – w ten sposób unikniemy powstawania mikropęknięć modułów fotowoltaicznych pod wpływem ciężaru. Osunięcia się śniegu na okablowanie to kolejna sytuacja, której powinniśmy uniknąć.

Odśnieżanie paneli fotowoltaicznych za pomocą wody

W tym przypadku należy kierować się zasadą, że gorących modułów nie polewamy zimną wodą i odwrotnie – zimnych modułów PV nie polewamy gorącą/ciepłą wodą. Może to wywołać uszkodzeniem fotowoltaiki w wyniku szoku termicznego. Jeżeli temperatury są ujemne, to woda zamarznie i będzie trudna do usunięcia. Gdy mrozu nie ma, to śnieg sam się stopi i stosowanie wody do odśnieżania paneli PV wydaje się być bezcelowe.

Czego jeszcze nie polecamy robić?

• Polewania modułów fotowoltaicznych wodą,
• Używania specjalistycznych kijów teleskopowych ze szczotką na końcu lub kijków bambusowych z doczepioną miotłą (ryzyko porysowania),
• wykorzystywania ściągaczki do wody na przedłużeniu,
• sypania soli oraz używania płynu zimowego do samochodu – może to doprowadzić do szybszej korozji metali użytych w konstrukcji całej instalacji.

Wszystkie wyżej wymienione czynności mogą przyczynić się do uszkodzenia paneli fotowoltaicznych oraz utracenia gwarancji producenta w przypadku usterki – wówczas może on odmówić przyjęcia uszkodzonego panela.

Fotowoltaika zimą – czy odśnieżanie się opłaca?

Jak wspomnieliśmy wcześniej, wydajność paneli fotowoltaicznych w przypadku produkcji energii spada. Pozostaje pytanie, czy śnieg na modułach może znacznie obniżyć nasze zyski? Czy opłaca się odśnieżać panele fotowoltaiczne? Instytut Innowacji Technicznych TEC przeprowadził badania, mające na celu porównanie ilości wyprodukowanego prądu przez dwie instalacje fotowoltaiczne. Jedna z nich była regularnie odśnieżana, natomiast druga nie była odśnieżana w ogóle, w wyniku czego została pokryta warstwą śniegu o wysokości od 10 cm do 60 cm. Z przeprowadzonych wyliczeń wynika, że odśnieżając panele, moglibyśmy zaoszczędzić niewiele mniej niż 40 zł w ciągu roku. Jeśli dysponujemy fotowoltaiką naziemną, czy instalacją PV na niskim dachu i mamy łatwy dostęp do modułów, można rozważyć ich odśnieżenie.

W zimowych miesiącach dni są stosunkowo krótkie i przeważnie pochmurne, więc ilość światła, która dociera do modułów, jest stosunkowo niska. Pokrywa śniegowa dodatkowo wpływa na ograniczenie produkcji energii elektrycznej. Dlatego też roczne zyski z jej produkcji w okresie zimowym wynoszą tylko kilka procent. 

Należy pamiętać, że wchodzenie na dach już w samo w sobie jest niebezpieczne, a zimą panele są wyjątkowo śliskie – nietrudno więc o wypadek. Oszczędności, które powstaną w wyniku odśnieżania, są niewspółmierne do ryzyka związanego z wypadkami czy porysowaniem paneli fotowoltaicznych.